خاطره بیشتر ما از اولین شله زردی که خورده‌ایم، اغلب به دیگ‌های بزرگی بازمی‌گردد که در خانه‌های قدیمی در مناسبت‌های مختلف مذهبی بار گذاشته می‌شد. کمتر کسی به یادآوری این خاطره شیرین و یک کاسه شله زرد خوشمزه نه می‌گوید اما آیا می‌دانید این دسر ایرانی از کجا آمده؟ برای تهیه شله زرد مجلسی به چه مواد اولیه‌ای نیاز داریم؟ در ادامه، هرآنچه باید درباره طرز تهیه شله زرد مجلسی بدانید را شرح می‌دهیم. پس تا پایان با ما همراه شوید.
تاریخچه شله زرد
همیشه دردسرها و اتفاقات بد نتیجه بدی ندارند، حداقل درباره شله زرد می‌توان این نکته را تأیید کرد. این دسر زرد جذاب که به یکی از پرطرفدارترین دسرهای ایرانی تبدیل شده، حاصل دردسری است که برای آشپز ابراهیم خان ظهیرالدوله حاکم کرمان در زمان فتحعلی شاه قاجار پیش آمد.
او روزی هنگام پخت غذای اهالی خانه متوجه می‌شود که برنج وارفته اما خونسردی خود را حفظ می‌کند و مقداری از چاشنی‌هایی که در اطراف خود می‌بیند را به برنج اضافه می‌کند. خوشبختانه آن روز در آشپزخانه آشپزباشی زعفران، گلاب و شکر دم دست بود. بنابراین، این چاشنی‌ها را به برنج اضافه می‌کند تا نتیجه همه را حیرت‌زده کند. از آنجایی که دستورپخت این دسر خوش‌عطر و طعم در آشپزخانه ابراهیم خان ابداع شده، تا مدت‌ها به آن شله ابراهیم خانی می‌گفتند.
ابراهیم خان که پس از دوران آقامحمد خان به حکومت کرمان رسیده بود، سعی می‌کند تا ویرانی‌های حاصل از آن دوران را آباد سازد و به مردم کرمان امکانات مناسب مثل خوراک خوب بدهد. شله زرد هم جزو غذاهایی بود که بیشتر در ایام محرم و صفر از سوی ابراهیم خان بین مردم کرمان توزیع می‌شد. این رسم ابراهیم خان بعدها از کرمان به سایر شهرهای ایران رسید تا امروزه در هر مناسبت مذهبی شاهد پخت شله زرد نذری باشیم. کسی چه می‌داند؟ شاید اگر آن روز آشپزباشی سربه‌هوا نبود، امروز این دسر خوشمزه را نداشتیم.
مواد لازم برای ۲۰ نفر
- برنج نیم‌دانه یا شکسته ۴۰۰ گرم؛
- زعفران دوسوم قاشق چای‌خوری؛
- شکر ۲۰۰ گرم؛
- گلاب ۲ فنجان؛
- خلال بادام ۱۵۰ گرم؛
- هل مخصوص شیرینی‌پزی ۲ قاشق چای‌خوری؛
- یخ ۱ تکه؛
- کره ۸۰ گرم؛
- پودر دارچین و خلال پسته برای تزیین به میزان کافی.
طرز تهیه شله زرد
طرز تهیه شله زرد برای ۲۰ نفر با طبخ این دسر زعفرانی برای تعداد کمتر تفاوتی ندارد. تنها تفاوت مهم در مواد اولیه است که بیشتر می‌شوند. بنابراین، اگر قبلا شله زرد برای تعداد افراد کمتری پخته‌اید، لازم نیست نگران باشید. تنها کاری که باید بکنید این است که دستور پختی که توضیح می‌دهیم را مرحله به مرحله اجرا کنید.
مرحله اول: آماده کردن و پختن برنج
برای طبخ شله زرد باید سراغ برنج نیم‌دانه معطر بروید که هم عطر خوبی دارد و هم زودتر پخته می‌شود. برنج را از شب قبل در ظرف آبی بگذارید تا برای پختن شله زرد آماده شود. اگر می‌خواهید دسر زعفرانی شما عطر بهتری داشته باشد، می‌توانید به آب برنج کمی گلاب اضافه کنید.
برنجی که به این ترتیب آماده کرده‌اید را در قابلمه‌ای بزرگ بریزید و به آن حدود ۶ لیوان آب سرد بیافزایید. حالا صبر کنید تا برنج به اندازه‌ای که به اصطلاح شفته می‌شود روی حرارت بماند.
مرحله دوم: اضافه کردن زعفران
در این مرحله، باید زعفران را دم کنید. برای این کار هم می‌توانید به روش سنتی از آب جوش استفاده کنید و هم می‌توانید با چند تکه یخ عصاره زعفران آماده کنید. برای دم کردن زعفران به روش سنتی کافیست که به زعفران سابیده‌شده مقداری آب جوش اضافه کنید. به جای این کار می‌توانید زعفران را به همراه مقداری یخ در ظرفی بگذارید تا یخ در دمای محیط آب شود.
پس از اینکه برنج به حالت شفته درآمد، به آن مقداری از عصاره زعفران اضافه کنید.
مرحله سوم: اضافه کردن چاشنی‌ها
صبر کنید تا برنج کاملا بپزد. سپس، شکر، کره و مقداری نبات به آن اضافه کنید. در این مرحله باید شله زرد را به طور مداوم هم بزنید تا ته نگیرد. زمانی که شله زرد به اندازه دل‌خواهتان غلیظ شد، هل را به روش بن‌ماری دم کنید و به قابلمه بیافزایید. حالا در قابلمه را ببندید و اجازه بدهید تا شله زرد به مدت ۳۰ دقیقه روی حرارت اندک جا بیفتد.
مرحله آخر
پس از ۳۰ دقیقه می‌توانید باقی‌مانده عصاره زعفران را به همراه گلاب به شله زرد اضافه کنید. وقتی آب شله زرد کاملا تبخیر شد، شعله گاز را خاموش کنید و اجازه بدهید تا کم‌کم سرد و آماده سرو شود. این دسر زعفرانی را می‌توانید با پودر دارچین، خلال بادام یا پسته و غنچه گل محمدی تزیین کنید.
نکات مهم برای پخت شله زرد
- اگر پیش از اینکه برنج پخته شود، آب آن تمام شد، می‌توانید به آن مقداری آب گرم اضافه کنید تا برنج به اندازه کافی بپزد.
- بعضی از آشپزها به همراه چاشنی‌ها کمی خلال بادام نیز اضافه می‌کنند. این کار باعث می‌شود که شله زرد طعم جذاب‌تری بگیرد.
- برای اینکه شله زرد خوش‌رنگ‌تر شود، می‌توانید علاوه بر عصاره زعفران، اندکی زعفران خشک نیز به آن اضافه کنید.
- برای گرفتن تلخی بادام، آن را از شب قبل به ظرفی حاوی گلاب یا شکر و آب اضافه کنید تا خیس بخورد و طعم بهتری بگیرد.
کلام پایانی
شله زرد جزو آن دسته دسرهای ایرانی است که زینت‌بخش هر مراسم و مهمانی می‌شود. برای چشیدن طعم این دسر جذاب هم می‌توانید خودتان آن را بپزید و هم می‌توانید سراغ آن را از مامان‌پز بگیرید.
