دسرهای ایرانی حاصل ابتکار و خلاقیت ایرانیان هستند. انواع دسرهای ایرانی دستور پخت‌های نسبتا ساده‌ای دارند و متناسب با ذائقه ما ایرانی‌ها هستند. در این مقاله، طرز تهیه ۲۳ دسر از دسرهای ایرانی را می‌خوانید که هم به عنوان میان‌وعده‌ای برای محل کار مناسب هستند و هم می‌توانند مهمانی و جشن‌های شما را زیباتر کنند.
۱. شله‌زرد
احتمالا آن زمان که آشپز ابراهیم خان ظهیرالدوله کرمانی از ترس اربابش به برنج‌های وارفته شکر، زعفران و گلاب اضافه می‌کرد، فکرش را هم نمی‌کرد که نتیجه کار یک ایران را شیفته خود کند. شله‌زرد یکی از قدیمی‌ترین دسرهای ایرانی است که همه را به یاد نذری‌های قدیمی و سفره خانه مادربزرگ‌ها می‌اندازد. برای درست کردن این دسر سنتی، باید برنج نیم‌دانه را درون ظرفی به همراه آب آن‌قدر بپزید تا حالت شفته پیدا کند. سپس، شکر، زعفران و خلال بادام خیس‌خورده در گلاب را به ترتیب به آن اضافه کنید. در نهایت هم کمی کره به قابلمه شله زرد بیفزایید تا خوشمزه‌تر شود.
۲. حلوای زعفرانی
هرچند قدمت حلوا به بین‌النهرین و کشورهای عربی می‌رسد اما امروزه حلواهای ایرانی حرف‌هایی برای گفتن دارند. طرز تهیه این دسر ساده و سریع با تفت دادن آرد درون تابه شروع می‌شود. آرد گندم الک‌شده را آن‌قدر درون تابه تفت بدهید و هم بزنید که رنگ آن تغییر کند. سپس، کره یا روغن نباتی را به تابه اضافه کنید تا رنگ آرد قهوه‌ای کم‌رنگ شود. در نهایت، شربتی که از زعفران دم‌کرده، آب، گلاب و شکر درست کرده‌اید را به آن اضافه کنید. حلوا را سریع هم بزنید تا خود را بگیرد.
۳. حلوای شیر
طرز تهیه این دسر ساده و سریع درست شبیه به دستور پخت حلوای زعفرانی است، با این تفاوت که شربت این حلوا به جای آب، شکر و زعفران از شیر، زعفران و شکر تشکیل شده است.
۴. حلوای سه آرد
رسپی این حلوا نیز همان طرز تهیه حلوای زعفرانی است اما مرحله آماده کردن آرد آن با حلوای زعفرانی تفاوت دارد. برای آماده کردن آرد این حلوا، باید ابتدا آرد سفید گندم را درون تابه الک کنید و تفت دهید. سپس، آرد برنح را به آن اضافه کنید و خوب تفت دهید. در نهایت، آرد نخودچی الک‌شده را به آن اضافه کنید و تفت دهید. وقتی این سه آرد با یکدیگر تفت داده شدند، آنها را الک کنید و دوباره درون تابه بریزید. حالا بقیه مراحل پخت این دسر را مانند رسپی حلوای زعفرانی ادامه دهید.
۵. حلوای اوماج
این دسر سنتی ایرانی معمولا در ایام رمضان خورده می‌شود. طرز تهیه آن هم به این ترتیب است که آرد را درون سینی با اندکی شیر ترکیب می‌کنند تا به صورت گلوله گلوله دربیاید. حالا آن را در دمای محیط خشک می‌کنند تا آرد اوماج درست شود.
در ادامه، آرد اوماج را همراه با روغن تفت می‌دهند تا به رنگ قهوه‌ای شکلاتی دربیاید. سپس، شربت زعفرانی را به آن اضافه می‌کنند و آن‌قدر هم می‌زنند تا این دسر جا بیفتد و آماده شود.
۶. رنگینک
رنگینگ هم یکی از انواع دسر خوشمزه ایرانی است که طرفداران خاص خود را دارد. برای تهیه این دسر ساده و سریع، آرد را درون تابه تفت دهید تا تغییر رنگ دهد. سپس، به آن روغن یا کره اضافه کنید. زمانی که رنگینک به رنگ قهوه‌ای شکلاتی درآمد، به آن اندکی پودر دارچین و پودر هل اضافه کنید. حالا آن را روی خرماهایی که جای هسته آنها را با مغز گردو عوض کرده‌اید، بریزید.
۷. حلوای دو رنگ
دستور پخت این دسر ساده شبیه به رسپی رنگینک است. وقتی آرد تفت داده‌شده و کره با یکدیگر ترکیب شدند، به آن پودر قند و پودر هل اضافه می‌کنیم. حالا نیمی از حلوا را درون ظرفی می‌ریزیم و فشرده می‌کنیم. سپس، نیم دیگر آن را با پودر کاکائو ترکیب می‌کنیم و روی لایه اول فشرده می‌کنیم. در آخر حلوا را مثل یک دسر یخچالی درون یخچال خنک می‌کنیم و بعد برش می‌زنیم.
۸. فالوده شیرازی
نام این فالوده خوشمزه همیشه در لیست انواع دسر ایرانی می‌درخشد. برای درست کردن این دسر نوستالژیک ایرانی، باید شربت و رشته آن را جداگانه آماده کنید. رسپی شربت این دسر ایرانی بسیار ساده است. آب و شکر را با یکدیگر ترکیب کنید و روی حرارت قرار بدهید تا غلیظ شود. سپس، شربت را از روی حرارت بردارید و به آن کمی گلاب اضافه کنید. وقتی شربت خنک شد، آن را درون فریزر بگذارید تا کمی یخ ببندد. حالا شربت را از درون فریزر بیرون بیاورید و کمی هم بزنید. به این ترتیب، یک شربت یخی خوشمزه مخصوص فالوده دارید.
برای درست کردن رشته فالوده هم باید آب و نشاسته را روی حرارت ترکیب کنید تا حالت خمیری پیدا کنند. سپس، این خمیر را با استفاده از قیف شیرینی‌پزی کم کم درون شربت یخی بریزید.
۹. قطاب
قطاب یکی از بهترین‌ها در لیست انواع دسر ایرانی است و هر کسی با دیدن این دسر خوشمزه وسوسه می‌شود که طعم آن را بچشد. برای درست کردن این دسر مجلسی ایرانی، باید روغن نباتی یا کره را آن‌قدر هم بزنید که حالت سبکی پیدا کند. سپس، به آن شیر اضافه کنید. در نهایت هم آرد، بکینگ پودر و پودر هل را به ترتیب به آن بیفزایید و به اندازه‌ای هم بزنید که حالت خمیری پیدا کند و به دست شما نچسبد. حالا خمیر به دست آمده را درون فریزر بگذارید تا برای نیم ساعت استراحت کند.
در نهایت، خمیر را روی پیشخوان آشپزخانه پهن کنید و با لیوان به صورت خمیرهای دایره‌ای کوچک دربیاورید. درون هر یک از این خمیرهای کوچک را با پودر گردو، شکر، پودر بادام و پودر هل پر کنید. قطاب‌ها را مثل پیراشکی ببندید و درون روغن فراوان سرخ کنید. در آخر، این دسرهای خوشمزه را درون مخلوطی از شکر، پودر بادام و پودر پسته بغلتانید.
۱۰. شیربرنج
شیر برنج یک دسر سنتی ایرانی است که علاوه بر دسر بعد از غذا به عنوان میان وعده و صبحانه نیز مصرف می‌شود. این دسر به دلیل موادی مغذی که در تهیه آن استفاده می‌شود بسیار مفید است. تهیه این دسر با کمترین میزان مواد لازم امکان‌پذیر است و حدودا ۱ ساعت از شما زمان خواهد گرفت.
یک پیمانه برنج را از شب قبل شسته و خیس کنید تا به خوبی نرم شود و دسر شما بافت لطیفی داشته باشد. روز بعد، برنج را به همراه دو لیوان آب در قابلمه‌ای ریخته و روی حرارت شعله گاز قرار دهید اجازه دهید تا به جوش بیاید. زمانی که برنج جوشید و مقدار آب آن به نصف رسید، ۲ لیتر شیر را اضافه کرده و مجددا اجازه دهید تا بجوشد. وقتی برنج خوب پخته و غلیظ شد، نیم پیمانه گلاب را به مخلوط شی و برنج اضافه کنید و قابلمه را از روی شعله بردارید. اجازه دهید تا دسر خنک شود؛ روی آن را با دارچین یا گل محمدی تزیین و سرو کنید.
۱۱. بستنی سنتی زعفرانی
کمتر کسی می‌داند که این دسر خاطره‌انگیز تابستانی یادگاری از زمان ناصرالدین شاه قاجار است. در اواخر سلطنت این شاه قاجاری فردی به نام ممد ریشی در جنوب تهران مغازه بستنی فروشی بزرگی داشت که نام بستنی سنتی را سر زبان‌ها انداخت. این بستنی خوشمزه آخرین چیزی بود که میرزا رضای کرمانی قبل از ترور ناصرالدین شاه با لذت خورد.
برای درست کردن این دسر خوشمزه، خامه را به صورت لایه‌ای نازک درون کیسه فریزری پهن کنید و داخل فریزر بگذارید تا برای آخر کار آماده شود. حالا اجازه بدهید تا شیر روی حرارت ملایم به جوش آید. سپس، به آن زعفران و گلاب اضافه کنید. حالا مخلوط شکر و ثعلب را کم‌کم به شیر زعفرانی بیفزایید تا غلیظ شود.
وقتی مایه بستنی در دمای آشپزخانه خنک شد، آن را درون فریزر قرار بدهید. بستنی را باید چند مرتبه از فریزر بیرون بیاورید و هم بزنید تا کش‌دار شود. سپس، خامه یخ‌زده را درون آن خرد کنید و اجازه بدهید تا بستنی درون فریزر آماده شود.
۱۲. فرنی
فرنی نیز یک دسر ساده ایرانی است که خیلی راحت و در زمانی کمتر از نیم ساعت آماده می‌شود. ابتدا شیر را درون قابلمه بریزید. سپس آرد برنج را به همراه آب، شکر، و هل اضافه کنید و کاملا هم بزنید تا آرد و شکر به خوبی در شیر سرد حل شوند. مواد مخلوط‌شده را روی حرارت ملایم شعله گاز گذاشته و هم بزنید تا آرد برنج گلوله گلوله نشود. هم زدن را تا جایی ادامه دهید که مخلوط کمی غلیظ شود. در این مرحله می‌توانید گلاب را هم به مخلوط اضافه کنید و باز روی شعله کمی فرصت دهید تا مایع غلیظ شود. توجه کنید که فرنی شما پس از سرد شدن غلیظ تر می‌شود؛ بنابراین زمانی که آن را از روی گاز برمی‌دارید نه باید خیلی شل باشد نه خیلی سفت. دسر ساده فرنی را بلافاصله بعد از برداشتن از روی حرارت شعله داخل ظرف‌هایی که می‌خواهید دسر خود را در آن ها سرو کنید ریخته و روی آن را با زعفران، دارچین، و خلال پسته تزیین کنید.
۱۳. کاچی
کسی که برای اولین بار گفته «کاچی به از هیچی» احتمالا با این دسر مقوی و لذیذ ایرانی میانه خوبی نداشته است. این دسر در گذشته پای ثابت سفره‌های ایرانی بوده و برخی، مردم کرمان را مبدعان اصلی آن می‌دانند. بااین‌حال، کاچی‌های خراسانی، آذربایجانی و زابلی هم طرفداران خاص خود را دارند.
دستور پخت کاچی شبیه به طرز تهیه حلوا است، با این تفاوت که روغن یا کره را قبل از آرد به تابه اضافه می‌کنیم. سپس، آرد الک‌شده را درون تابه با روغن تفت می‌دهیم و به آن پودر هل و اندکی پودر دارچین اضافه می‌کنیم. در نهایت هم شربت زعفران را به آن میفزاییم و هم می‌زنیم تا روغن بیندازد.
۱۴. باسلوق
راحت‌الحلقوم یا باسلوق یکی دیگر از انواع دسرهای ایرانی است. این شیرینی خوشمزه حالت ژله‌ای دارد و به‌سادگی خورده می‌شود. باسلوق اغلب به عنوان دسر یا شیرینی زینت‌بخش سفره‌ها و مهمانی‌های ایرانی می‌شود.
دستور پخت این دسر ساده و سریع به این ترتیب است که ابتدا نشاسته و آب را با یکدیگر مخلوط می‌کنیم. پس از یک ربع، به آن شکر و آب اضافه می‌کنیم. مایه به دست آمده را روی حرارت به سرعت هم بزنید. در ادامه، پودر ژلاتین و آب که به شکل بن ماری ترکیب شده را به مایه دسر اضافه می‌کنیم. حالا به آن گلاب و پودر وانیل اضافه می‌کنیم. وقتی مایه دسر غلیظ شد، آن را درون پودر نارگیل می‌غلتانیم و به بخش‌های کوچکتر تقسیم می‌کنیم. باسلوق‌ها را با گردو تزیین کنید.
۱۵. حریره بادام
حریره بادام معمولا به عنوان غذایی برای کودکان شناخته می‌شود اما این‌طور نیست. این دسر ایرانی راحت هضم می‌شود و سرشار از مواد مغذی مثل کلسیم و ویتامین ای است. بنابراین، افرادی که رژیم گرفته‌اند هم می‌توانند از آن به عنوان دسری مفید و ساده بهره ببرند.
برای آماده کردن این دسر از لیست انواع دسر ایرانی، ابتدا پودر بادام را با شکر و آب ترکیب کنید و درون شیرجوش بریزید. وقتی آب به نقطه جوش رسید، به آن مقداری شیر اضافه کنید. بعد از گرم شدن شیر هم آرد برنج را به شیرجوش اضافه کنید تا غلظتی شبیه به غلظت فرنی پیدا کند.
۱۶. دیگچه مشهدی
مشهد‌ی‌ها با شنیدن نام این دسر دو رنگ یا سه رنگ معمولا به یاد مراسم‌های مذهبی و نذری‌های ماه رمضان میفتند. این دسر محبوب اهالی خراسان ترکیبات ساده‌ای مانند برنج، زعفران و هل دارد اما طعم آن هر کسی را شگفت‌زده می‌کند.
دستور پخت دیگچه برای کسانی که آشپزی و دم کردن برنج را می‌دانند، ساده است. ابتدا برنج نیم‌دانه و آب را روی حرارت ملایم قرار دهید تا آب برنج تمام شود. سپس، به آن شیر، شکر و پودر هل اضافه کنید. حالا اجازه بدهید تا برنج با حرارت ملایم سفت شود. در نهایت، به آن گلاب و کره اضافه کنید. عصاره زعفران را به بخشی از قابلمه دیگچه اضافه کنید و اجازه بدهید تا مثل برنج ساده دم بکشد. پس از پختن و خنک شدن دیگچه، آن را با پودر پسته و پودر بادام تزیین کنید.
۱۷. کاکای کدو حلوایی
شمالی‌ها به کدو حلوایی علاقه خاصی دارند و از آن برای طبخ انواع غذاها و دسرها استفاده می‌کنند. یکی از دسرهای ایرانی که گیلانی‌ها درست می‌کنند، کاکای کدوحلوایی است. این شیرینی دستورپخت ساده‌ای دارد و از ترکیب پوره کدو حلوایی، آرد سفید و برنج، شکر و تخم‌مرغ تهیه می‌شود. این مواد را با یکدیگر ترکیب می‌کنید و مثل پنکیک سرخ می‌کنید.
۱۸. زولبیا
همیشه با شنیدن نام این شیرینی یا دسر ایرانی به یاد ماه رمضان میفتیم. این شیرینی خوش آب و رنگ ایرانی جزو لیست انواع دسر محبوب شاهان قاجاری بوده‌‌اند. برای خوشحال کردن ناصرالدین شاه به او زولبیا و بامیه می‌داده‌اند و مظفرالدین شاه هم همیشه انتظار فرا رسیدن ماه رمضان را می‌کشیده تا بتواند طعم بامیه را بچشد.
امروزه زولبیا در کنار بامیه جزو انواع دسر و شیرینی‌های خاطره‌انگیز سفره رمضانی ایرانی‌ها است و از جمله انواع دسر ایرانی به شمار می‌رود که هنوز پس از سال‌ها محبوبیت خود را حفظ کرده است. رسپی زولبیا با بامیه تفاوت دارد و کمی ساده‌تر است. برای تهیه این دسر ایرانی باید نشاسته، ماست، اندکی روغن مایع، گلاب، جوش شیرین، زعفران دم‌کرده و آرد را به ترتیب و یکی یکی با یکدیگر ترکیب کنید. سپس، آن را با استفاده از قیف شیرینی‌پزی درون روغن فراوان بریزید. وقتی هر دو طرف این دسر سرخ شد، آن را به شربت زعفرانی غلیظ‌شده اضافه کنید.
۱۹. بامیه
طرز تهیه بامیه کمی از زولبیا دشوارتر است اما نتیجه کار ارزش آشپزی را دارد. برای شروع، کره را با شربت زعفرانی غلیظ شده ترکیب کنید و روی حرارت قرار بدهید تا گرم شود. سپس، آرد الک‌شده را به آن بیفزایید و آن را حدود ۵ دقیقه روی حرارت هم بزنید تا خمیر لطیف و یکدستی درست شود.
حالا حرارت را خاموش کنید و خمیر سرد شده تخم‌مرغ و پودر وانیل اضافه کنید. خمیر بامیه را با استفاده از قیف شیرینی‌پزی درون روغن فراوان بریزید و سرخ کنید. سپس، آن را درون شربت زعفرانی غلیظ‌شده بریزید تا بامیه آماده شود.
۲۰. گوش‌فیل
اگر به اصفهان سفر کرده باشید، حتما با ترکیب دوغ و گوش‌فیل مواجه شده‌اید. با اینکه بعضی‌ها معتقدند که این دو در کنار یکدیگر ترکیب چندان جذابی نیستند اما گوش‌فیل اصفهانی ارزش یک‌بار امتحان کردن را دارد. دستور پخت گوش‌فیل بسیار ساده است.
برای درست کردن این دسر ساده و سریع، روغن مایع و تخم‌مرغ را با یکدیگر ترکیب کنید. سپس، به آن شربت زعفرانی غلیظ‌شده و شیر بیفزایید. در آخر هم ترکیب آرد و بکینگ پودر را به آن اضافه کنید تا خمیری یکدست درست شود. خمیر را روی پیشخوان آشپزخانه پهن کنید و به صورت مربع‌های کوچک برش بزنید. این خمیرهای مربع‌شکل را درون روغن فراوان سرخ کنید و بعد روی آن شربت زعفرانی غلیظ‌شده بریزید.
۲۱. مسقطی
مسقطی یکی از انواع حلواهای ایرانی است که به عنوان شیرینی یا دسر خورده می‌شود. این شیرینی جزو دسرهای ایرانی آسان به شمار می‌رود و در شهرهای لار، بوشهر، بندرعباس، سیرجان و کازرون به عنوان دسری سنتی شناخته می‌شود.
رسپی مسقطی به این ترتیب است که ابتدا ترکیب نشاسته و آب سرد را از صافی عبور می‌دهیم. سپس، آن را روی حرارت ملایم می‌گذاریم تا غلیظ شود. در ادامه، شکر، کره، زعفران دم‌کرده و گلاب را به ترتیب به آن اضافه می‌کنیم. وقتی مسقطی کاملا غلیظ شد، آن را درون ظرفی بریزید و به مدت ۴ تا ۵ ساعت درون یخچال قرار دهید. در نهایت، مسقطی را به شکل لوزی‌های کوچک برش بزنید و با پودر بادام و پسته تزیین کنید.
۲۲. باقلوا پرچمی قزوین
باقلوا سه رنگ یا پرچمی یکی دیگر از انواع دسر ایرانی است که طرز تهیه نسبتا ساده‌ای دارد. ابتدا آب، روغن مایع و گلاب را با یکدیگر ترکیب کنید. سپس، به آن آرد بیفزایید تا خمیری نرم و یکدست درست شود. این خمیر باید حدود ۲ ساعت درون کیسه فریزری و در دمای محیط استراحت کند.
حالا خمیر را روی پیشخوان آشپزخانه باز و به دو قسمت تقسیم کنید. قسمت اول خمیر را درون قالب فر چرب‌شده بگذارید و روی آن به ترتیب ترکیبی از پودر بادام و زعفران، مخلوط پودر بادام، پودر قند و پودر هل و ترکیبی از پودر پسته، پودر قند و پودر هل بریزید. هر لایه را روی خمیر بکوبید. در نهایت، قسمت دوم خمیر باز شده را روی این مواد پهن کنید و کمی فشار دهید.
باقلوا را به مدت ۳۰ دقیقه درون فر با دمای ۱۷۵ درجه سانتی‌گراد بپزید. در آخر، روی آن شربت زعفرانی غلیظ و سرد شده بریزید.
۲۳. خاگینه
خاگینه تبریزی‌ها چیزی شبیه به پنکیک است. برای تهیه این دسر ایرانی، باید تخم‌مرغ و وانیل را کاملا مخلوط کنید و هم بزنید. سپس، ماست، آرد و بکینگ پودر را به ترتیب به آن اضافه کنید. حالا آن را مثل پنکیک درون تابه سرخ کنید. به این ترتیب، یک دسر ساده و سریع با طعمی بی‌نظیر خواهید داشت.
کلام آخر
دسرهای ایرانی اغلب رسپی‌های ساده‌ای دارند. این دسرها مواد اولیه‌ای مانند پودر هل و گلاب دارند که عطر آنها هر کسی را سرمست می‌کند. در این مقاله، ۲۳ دسر آسان و سریع ایرانی را خواندید. می‌توانید همین حالا دست به کار شوید و یکی از این انواع دسرهای ایرانی را آماده کنید.
